Голема студија на Медицинскиот центар на Универзитетот во Мајнц покажува: дури и луѓето кои не знаеле дека се заразени со корона може да страдаат од постковид синдром. Во исто време, жените се почесто погодени од ова.
Постковидниот синдром, кој во светот често се нарекува Долг КОВИД-19, е болест која е тешко да се разбере. „Оваа вирусна болест е камелеон. Може да развие многу сосема различни форми. Речиси е невозможно за општите лекари јасно да утврдат дали симптомите се поврзани со претходна болест или не“, рече Улрих Ферстерман на прес-конференција на 20 декември за универзитетска медицина на Универзитетот Јоханес Гутенберг во Мајнц.
Норберт Фајфер, медицински директор на Универзитетската клиника во Мајнц, нагласува дека, со оглед на долгата листа на повеќе од 60 различни симптоми поврзани со постковидниот синдром, многу е тешко да се постави јасна дијагноза. Пациентите најчесто се жалат на исцрпеност, замор, но и несоница, главоболка и вртоглавица. Долгорочните ефекти на инфекцијата може да доведат до повеќе органски заболувања, кардиоваскуларни заболувања, згрутчување на крвта, па дури и срцеви и мозочни удари, како и разни нервни заболувања.
Бидејќи симптомите обично се многу неспецифични, на многу здравствени работници не им паѓа на памет дека симптомите може да имаат некаква врска со коронавирусот.
Голема и сеопфатна студија
Со цел подобро да се разбере болеста, Универзитетскиот медицински центар во Мајнц работи на долгорочна студија на пациенти, таканаречена „Гутенберг здравствена студија“. Во него со години учествуваат околу 15.000 луѓе. Многумина од нив сега учествуваат и во „Студијата за Ковид“, која трае година и пол, односно за постковидниот синдром што произлезе од неа.
Оттогаш, 10.250 луѓе од Мајнц и од соседната област Мајнц-Бинген биле прегледани неколку пати на Универзитетската клиника, а 80 отсто од учесниците на возраст меѓу 45 и 88 години потекнуваат од претходната „Здравствена студија Гутенберг“. Затоа, достапни се сеопфатни здравствени податоци за нив – од периодот пред пандемијата. Помладите учесници, меѓу 25 и 44 години, им се придружија дури подоцна.
Специфичноста на оваа студија е следна: сите испитаници се детално прегледани во различни оддели на клиниката. Многумина, исто така, го пријавуваат своето здравје на истражувачите секоја недела преку апликацијата. „Тоа е вистинска ризница на информации“, рече Клеменс Хох, министер за наука и здравство на Рајнланд-Пфалц.
Многу луѓе дури и не знаат дека имаат ковид
Сè уште е во тек долгорочна студија, но дел од тоа „богатство“ веќе се открива. На пример, се покажа дека една третина од луѓето кои биле заразени со корона вирусот, што е докажано со серолошки тест на крвта, не ни знаеле дека се заразени. Фактори на ризик за Ковид беа особено лошите услови за домување. И јасно е дека оние што се опоравиле од ковид се уште се далеку од здрави.
Филип Вајлд, шефот на тимот кој работи на студијата, објави дека 4,9 отсто од населението веќе биле заразени. Сепак, нагласува дека поради омикронската варијанта очекува значително зголемување на таа бројка.
Несвесно заразените и незаразените се жалат на намалени способности
Само 61,9 отсто од заразените знаеле за нивната инфекција, а 35,1 отсто имале асимптоматска или толку блага болест што не претпоставувале дека се заразени со корона вирусот. Толку е изненадувачки што некои луѓе имале постковид синдром – и покрај првичниот асимптоматски тек на Ковид.
Така, 48,2 отсто од несвесно заразените луѓе имале благи симптоми на постковид синдром, барем привремено, 8,6 отсто умерени и 1,5 отсто тешки симптоми. За споредба, од оние кои знаеле дека имаат ковид, 51,9 проценти имале благи, долготрајни симптоми на ковид, 28,6 проценти умерени и 12,6 проценти тешки симптоми.
Долгорочно, сепак, сликата се менува: уделот на оние кои биле несвесно заразени и чие здравје било полошо од пред пандемијата е 22,4 проценти, само малку повеќе отколку кај оние кои воопшто не биле заразени (22%).
Така, можеби пандемијата и околностите на изолација поврзани со неа генерално доведоа до влошување на здравјето на луѓето. Ова не им олеснува на лекарите јасно да го идентификуваат постковидниот синдром. Ефектот бил најизразен кај оние кои првично имале симптоми на ковид (29,8%).
Повеќето пациенти биле излекувани дома
Најголем дел од заразените, односно 90,7 отсто, инфекцијата ја имале дома без да одат на лекар, а 5,8 отсто морале да одат во болница. Само 3,5 отсто биле на амбулантско лекување.
Триесет проценти од сите заразени учесници во студијата рекле дека по инфекцијата, повеќе не можеле физички да го постигнат она што можеле пред пандемијата. Само мала улога играше дали инфекцијата е симптоматска или асимптоматска. Околу 15 отсто се чувствуваат ограничени во секојдневниот живот, а повеќе од шест отсто на работа.
Кога станува збор за тоа колку е тешка формата на постковидниот синдром, мала улога имала возраста на пациентите – кај постарите била само малку поизразена. Сепак, разликата меѓу половите беше појасна: кај жените, 45,8 отсто од заразените имале долгорочни симптоми на ковид, а кај мажите само 34,6 отсто.
За засегнатите е важно следново: со текот на времето, симптомите се намалуваат, но има и група која страда од трајни симптоми, вели Вајлд.
Студијата продолжува
Сега истражувачите сакаат да добијат уште попрецизни резултати – понатамошна, длабинска студија на 600 испитаници. Целта е, на пример, да се идентификуваат молекуларни маркери, односно јасни индикации кои покажуваат дека одреден симптом е последица на ковид, односно дека не постои сосема друга медицинска причина. За таа цел во моментов се формира биолошка база на податоци.
Лекарите, исто така, сакаат да знаат зошто постојат специфични разлики во однос на ковидот помеѓу мажите и жените и дали е можно поконкретно да се третираат пациентите со ова знаење.
Пред сè, тие се заинтересирани за одговорите на следниве прашања: дали и како вакцинацијата влијае на процесот на заздравување, како и каде е најдобро да се лекуваат одредени пациенти со постковид синдром – кај општи лекари, специјалисти или специјални клиники?
