25. ноември 2024
Centar.mk – Вести, бизнис, забава, спорт…
ТЕМАНАУКАИЗБОР

Научниците се збунети: Дали јадрото на Земјата почна да се врти во друга насока?

Тим од научници презентираше наоди кои сугерираат дека внатрешното јадро на нашата планета можеби почнало да се врти во спротивна насока.

Ротација на јадрото
Внатрешното јадро на Земјата – врела железна топка со големина на Плутон – престана да се врти во иста насока како и остатокот од планетата, па дури и може да се врти во спротивна насока, покажа студијата во понеделникот.

Околу 5.000 километри под површината каде што живееме, оваа „планета во планета“ може да се врти независно додека лебди во надворешното јадро од течен метал. Како точно ротира внатрешното јадро е предмет на дебата меѓу научниците, а новото истражување секако ќе поттикне многу дискусии и ќе предизвика контроверзии – кои самите научници веќе ги предвидоа, свесни за тоа колку малку всушност го разбираме „срцето“ на нашата планета.

Непознатото „срце“ на планетата
Она што малку е познато за внатрешното јадро доаѓа од мерењето на малите разлики во сеизмичките бранови – создадени од земјотреси или понекогаш нуклеарни експлозии – додека минуваат низ центарот на Земјата. Во потрагата за следење на движењето на внатрешното јадро, новото истражување објавено во списанието Nature ги анализираше сеизмичките бранови од повторливи земјотреси во последните шест децении.

Авторите на студијата, Ксиаодонг Сонг и Ји Јанг, рекоа дека откриле дека ротацијата на внатрешното јадро „речиси запре околу 2009 година, а потоа се сврте во спротивна насока“ и додадоа дека веруваат дека „внатрешното јадро се ротира, во однос на Земјата. површина, напред-назад, како лулашка. Еден циклус на лулашката трае околу седум децении, што значи дека го менува правецот на секои 35 години“.

Тие рекоа дека претходно го смени курсот во раните 1970-ти, но предвидоа дека следниот пресврт ќе биде во средината на 2040-тите. Истражувачите рекоа дека оваа ротација приближно се совпаѓа со промените во она што се нарекува „должина на денот“ – мали варијации во точното време што и е потребно на Земјата да се врти околу својата оска.

Контроверзна област
Новото истражување е само една од низата теории кои се занимаваат со ротација на „срцето“ на планетата. Имено, би можеле да ги споредиме сеизмолозите со лекари кои ги проучуваат внатрешните органи на телото на пациентите користејќи несовршена или ограничена опрема. За жал, на нашите „доктори за внатрешноста на планетата“ моментално им недостасуваат алатки за да дадат увид како оние што ги даваат КТ и рендгенските скенови на човечкото тело.

Поради ова, нашата слика за внатрешноста на Земјата е сè уште нејасна и се појавуваат многу теории. Некои од нив, на пример, сугерираат дека внатрешното јадро може да има уште една железна топка внатре. Можеме само да се надеваме дека во иднина ќе добиеме нови сознанија и алатки кои ќе ни помогнат подобро да ја разбереме нашата планета – дотогаш треба да се потпреме на теории како онаа претставена во една неодамнешна студија.