Тековната криза е потсетник за потребата од постојано проактивно делување на полето на структурните реформи, како предуслов за поголема отпорност на економиите. Во овој контекст се и активностите за зајакнување на зеленото финансирање, односно поддршката на инвестициите во обновлива енергија, енергетска ефикасност, одржливо земјоделство и технолошки иновации.
За исполнување на своите основни цели, како одржувањето на ценовната и финансиската стабилност, сѐ повеќе централни банки во светот преземаат активности за поддршка на зелените финансии. Нашата централна банка ги постави зелените финансии како стратегиска цел и работи на повеќе активности и монетарни мерки за нивно поттикнување.
За ова беше разговарано на состанокот помеѓу гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска и Бјорн Габриел, претставникот на Европската инвестициска банка (ЕИБ) во земјава, кој беше назначен кон крајот на мај.
Гувернерката посочи дека Народната банка, од минатата година, спроведува активности за подетално прибирање податоци за зеленото финансирање, како Анкетата за ризиците од климатските промени, којашто беше спроведена кај сите банки и штедилници во земјава. Анкетата покажа дека во банкарскиот сектор има висока свесност за ризиците коишто ги носат климатските промени, како и висок интерес за воведување „зелени“ производи.
Во овој контекст значајна улога имаат кредитите линии на меѓународните финансиски институции, како што е ЕИБ. Следејќи ја европската практика, Народната банка планира подготовка на насоки за работењето на банките во доменот на зелените финансии, за начинот на вклучување на ризиците од зелената транзиција во стратегиите и деловните политики на банките, како и за транспарентно известување. За оцена на отпорноста на банкарскиот систем на климатските промени се планираат стрес-тестови коишто ќе го вклучат и ризикот од климатските промени.
Габриел ја истакна тековната поддршка на ЕИБ за секторот на малите и средни претпријатија во земјава, проектите од областа на животната средина за чиста вода и поголемите инфраструктурни проекти во транспортот и енергетиката. ЕИБ е подготвена да ја зголеми поддршката за Република Северна Македонија во заложбите за декарбонизација и инклузивна економија, како и заложбите на Народната банка во делот на зелените финансии и во одржувањето на стабилноста на финансискиот систем при нови предизвици поврзани со климатските промени.
