Токму кога епидемиолозите паузираа по смирувањето на паниката поради Ковид, телефоните наеднаш повторно почнаа да ѕвонат.
Особено во Обединетото Кралство, каде официјалната бројка на заразени или потенцијално заразени во петокот вечерта беше 20.
Овој пат не се работи за коронавирус, туку за нешто попознато на научниците – мајмунски сипаници, вирус од семејството сипаници кој се шири низ светот со алармантна брзина и кој досега заразил или постои сомнеж на инфекција кај вкупно 142 лица во 11 земји надвор од Африка.
„Досега беше прилично мирно, но сега повторно полуде“, изјави за Тајмс Џонатан Бол, професор по вирусологија на Универзитетот во Нотингем.
Засега се толкува дека вирусот најмногу се шири меѓу постари мажи, најчесто со бисексуална или хомосексуална ориентација, но е пријавен еден случај на заразено дете кое моментално се наоѓа на одделението за интензивна нега во болница во Лондон.
За прв пат, мајмунските сипаници сега се шират во Обединетото Кралство, со што повеќе не е увезен вирус, а синџирите за пренос полека се формираат онаму каде што беше забележан досега, особено имајќи предвид дека мајмунските сипаници досега главно се увезуваа во ОК од Нигерија. На пример, неколку случаи биле пријавени во текот на 2018 и 2019 година, но британските болници сега се насочени претежно на бисексуалци и хомосексуалци поради страв од ширење на вирусот со цел да се препознаат симптомите што е можно поскоро и да се спречи ширењето на болест.
Покрај во Велика Британија, вирусот се шири на глобално ниво, па случаи се пријавени и во САД, Шведска, Шпанија, Португалија и Австралија, а иако постоеше верување дека мајмунските сипаници тешко се пренесуваат меѓу луѓето, научниците се загрижени.
„Се чувствуваме како да не сме доволно запознаени со тоа колку брзо ова може да се прошири и дека работите би можеле да бидат малку поинакви отколку што вообичаено очекуваме од мајмунските сипаници“, рече Џенифер МекКвистон од американскиот Центар за контрола и превенција на болести.
Сепак, се чини дека има повеќе од доволно докази дека мајмунските сипаници нема да станат толку проблематични како Ковид.
Прво, засега е малку веројатно дека вирусот еволуирал на начин што би ја зголемил неговата стапка на пренос, а Суреш Махалингам од Универзитетот Грифит во Австралија ги уверува новинарите дека е стабилен бидејќи, за разлика од вирусите на грип и ковид, тој е формиран околу двоен синџир на ДНК. .
„Овие вируси се ДНК вируси, а шансите за геномски мутации се минимални, така што нема значителна загриженост за појавата на нови варијанти“, рече тој, а досега тоа е потврдено со секвенционирање на неколку примероци од мајмуни собрани во Португалија.
Сепак, ако вирусот не се променил, тогаш што предизвикува драматично ширење?
Можно е да сме поподложни на тоа – имено, вакцината дадена на луѓето против сипаници имала 85% заштита од мајмунски сипаници, но во Велика Британија не се дава од 1971 година, додека во остатокот од светот нејзината употреба престанала на најдоцна до 1978 г.
Затоа, бидејќи вакцината против сипаници ја примиле исклучително мал број луѓе помлади од 50 години, веројатно е дека веќе не сме имуни на овој вирус, за што научниците предупредуваат уште од 2010 година. Врз основа на студија од 2020 година на Светската здравствена организација, се претпоставува дека мајмунските сипаници, поради губење на имунитетот, би имале R нивоа од 2,13 што значи дека секое заразено лице би заразило уште најмалку две, додека истиот R во 1980-тите, кога вакцината против мали сипаници до релативно неодамна беше универзално применувана и изнесуваше 0,32. До 2012 година веќе се искачи на 0,85, а во денешно време, кога само мал број луѓе се имуни на сипаници, научниците шпекулираат дека може да биде над 2.
Потоа, тука е социјалниот момент на ширење на вирусот преку сексуален контакт, иако ова, се разбира, не е единствениот начин на ширење и затоа многумина денес се критични дека некои научници го искористиле ширењето на мајмунските сипаници за да ги стигматизираат луѓето со бисексуална или хомосексуална ориентација. .
Како заклучок, мајмунските сипаници се досадни, предизвикувајќи осип, треска и главоболки и стапка на смртност од околу еден процент, но научниците веруваат дека контролирањето на ширењето на вирусот е многу поедноставно отколку кај ковидот, главно затоа што се шири меѓу оние со симптоми и има многу подолг период на инкубација, од шест до 13 дена, што на епидемиолозите им остава многу подолг период за откривање на заразени контакти.
Малку е веројатно дека мајмунските сипаници ќе станат пандемија.
