„Најдобриот продавач во историјата“, така Доналд Трамп еднаш го нарече Володимир Зеленски поради количината помош што Соединетите Американски Држави ѝ ја дадоа на Украина. Без разлика дали таа споредба е фер или не, улогата на Зеленски во задржувањето на светското внимание на неговата земја беше секако клучна за украинската борба.
Неговата трансформација од телевизиски комичар во воен претседател е одамна позната, а датира од 2022 година кога реши да остане во Киев додека се приближуваа руските трупи. Таа одлука значеше дека Украина ќе продолжи да се брани до ден-денес, пишува Би-би-си.
Зеленски денес остава впечаток на поавторитативна, можеби борбена личност, делумно обликувана од неговата зголемена изолација на меѓународната сцена. Но, со непредвидливоста на вториот мандат на Трамп, особено откога двајцата се судрија во Овалната соба во февруари, Зеленски можеби ќе треба повторно да се трансформира“, пишува медиумот.
Политички веќе не е приказна за угнетувачот и угнетените. Наместо тоа, приказната е заматена од двоен предизвик: изразување желба за мир додека истовремено ги штити интересите на својата земја.
Но, дали човекот што имаше толку голема моќ дома и беше толку влијателен во странство навистина ќе претрпи уште една голема трансформација префрлајќи го својот фокус на дипломатијата во ерата на Трамп? Или ќе одлучат дека е најдобро да се попушти што е можно помалку?
Пред да почне второто поглавје со Трамп, украинскиот лидер ефикасно лобира за поддршка од Западот. Неговата порака беше силна и успеа да обезбеди поддршка.
„Зеленски беше многу паметен и пресметлив во раните денови на војната“, вели Ед Арнолд од тинк-тенкот за одбрана и безбедност, Кралскиот институт за обединети услуги (RUSI).
Неговата одлука да присуствува на безбедносна конференција во Минхен две недели пред инвазијата, и покрај советите дека тоа е безбедносен ризик, беше клучна, тврди Арнолд: „Тоа ја направи поддршката за Украина лична за оние што присуствуваа лично“.
Серхи Лешченко, советникот на Зеленски, објаснува: „Мораме да бидеме видливи за светот. Ако јавното мислење е на страната на Украина, има поголеми шанси да добиеме помош од меѓународната заедница“.
Победата на Украина во битката за Киев го зацврсти Зеленски како симбол на опстанокот на земјата и ја зајакна неговата позиција да продолжи да бара воена помош од западните сојузници. До крајот на 2022 година Зеленски можеше да ги покаже ефектите од помошта кога беа ослободени големи области на Украина.
Почетниот успех го постигна со своите европски сојузници. „Тие се лично поврзани со Зеленски и Украина. Тој комуницира со четворица британски премиери од почетокот на војната и сите потпишаа нови декларации со Украина“, вели Арнолд.
Но, кога не следуваа нови успеси, пораката на Зеленски не се промени и со текот на времето тоа почна да му штети. По неуспешната украинска контраофанзива во летото 2023 година, оправдувањето за поддршката на Киев сè повеќе беше доведено во прашање од влијателните републиканци во САД.
Марија Золкина од фондацијата „Демократски иницијативи“ со седиште во Киев верува дека Зеленски е делумно одговорен.
„Тој се потпира на логиката дека мора постојано да бараат нешто од своите партнери. На почетокот функционира многу добро, но со САД и другите сојузници таа порака престана да функционира во 2023 година, а неговата дипломатија не се адаптира доволно бргу“, тврди Золкина.
На 27 септември 2024 година многу се променија. Тој ден нешто повеќе од еден месец пред претседателските избори во САД, Зеленски се сретна со Трамп во кулата „Трамп“.
Тензиите меѓу двајцата се зголемија пред средбата: Зеленски неколку дена претходно рече дека Трамп не знае како всушност да ја заврши војната откога вториот тврдеше дека тоа може да го направи за еден ден.
По нивната средба во кулата „Трамп“, двајцата се појавија пред камерите и изгледаа непријатно. Иако објавија дека имаат заеднички став во желбата да се стави крај на војната, нивните невербални знаци укажуваа на недостиг на хемија. Дуото повторно се сретна пет месеци подоцна во Овалната соба, каде што нивната сега позната средба стана дипломатска катастрофа за Киев.
„Зеленски го гледаше Трамп како себеси, како медиумска личност што влезе во политиката, која е против естаблишментот“, вели Вадим Пристајко, амбасадор на Украина во Обединетото Кралство до неговото сменување во 2023 година, според написите.
„Односите со Трамп се како возење во забавен парк. Понекогаш има конструктивна соработка, а потоа одеднаш се појавува некаква криза“, вели Володимир Фесенко, директор на Центарот за политички студии „Пенто“.
Тука е и нивниот вербален конфликт. Трамп го обвини Зеленски за почетокот на војната нарекувајќи го диктатор, а украинскиот претседател го обвини својот американски колега дека живее во простор на руска дезинформација.
Фесенко смета дека Зеленски постојано ја менува тактиката за да најде начин да соработува со Вашингтон, а Золкина смета дека проблемите се подлабоки: „Постои триаголник меѓу американската администрација, Кремљ и Киев. Украина се смета за послаба страна на тој триаголник. За Трамп, Зеленски не е во иста лига и тука лежи проблемот.
Кога се одржа познатата средба во Овалната соба со Трамп и потпретседателот Џеј-Ди Венс, Зеленски првпат изгледаше како да остана без политички одговор бидејќи беше обвинет дека не покажал доволно благодарност и си игра со трета светска војна.
Неговиот одбранбен говор на телото, како и неговите раце, беше исто така нов. Зеленски отсекогаш изгледал самоуверен. Тој се чувствува удобно на сцената и често се свртува кон хуморот, но ова беше поинаку“./Извор:Makfax
