Многубројни обичаи се поврзани со Свети Никола, но има и такви поврзани со вечерта пред оваа прослава.
Православната црква и верниците на 19 декември го слават празникот на крштевката посветена на Свети Никола, најголемиот добротвор, заштитник на патниците и староседелците. Денот на Никола се смета за најголема слава кај Македонците.
Голем број обичаи се поврзани со утрешниот ден, но има и такви кои се практикуваат во пресрет на Богојавление, па и во пресрет на Свети Никола.
Еден стар народен обичај вели дека домаќините веќе треба да почнат да се подготвуваат за гостите што ќе ги пречекаат утре. Постои непишано правило дека домаќините можат да подготвуваат само храна, додека другите домашни работи не смеат да се вршат ден пред и ден по прославата.
Децата најмногу се радуваат на утрешниот ден, бидејќи ноќта пред Свети Никола на бел коњ ги посетува сите деца и им дава подароци, секое според заслугите. Подарокот е ставен во детските чевли, кои затоа вечерва се оставени на прозорецот.
Духот на помош и подар се грижел за нив, па постојано им подарувал. Затоа е традиција да се подаруваат јаткасти плодови, лешници, јаболка и слатки.
Се верува дека секое женско дете родено во пресрет на Денот на Никола ќе има многу среќен брак.
Утре, со свеќа и празнична торта, како и со Оче наш, се собираат членовите на семејството, Му се молат на Бога и го фалат овој светител како свој покровител. Некои неплодни жени се молат на свети Никола за породување.
Свети Никола е и еснафска слава, тој е светец-заштитник на гемиџиите, сплаварите, рибарите и мелничарите. Токму затоа морнарите не пловат на овој ден, па затоа ова се нарекува и „водена слава“, а се верува дека не треба да се започнуваат никакви патувања.
