24. ноември 2024
Centar.mk – Вести, бизнис, забава, спорт…
МОЗАИК

Денеска го славиме Бадник – Еве зошто на празничната трпеза покрај вино, житарки и леб ЗАДОЛЖИТЕЛНО имате сол

Секоја зима, од празникот Детњица, преку Денот на мајката, Денот на таткото, Нова Година, Божиќ, Божиќ, па сè до православната Нова година, прославата помеѓу, Македонците особено се радуваат на обичаите поврзани со овие празници.

Некои од нив се: врзување на членовите на потесното семејство, положување на новогодишна елка, покривање на домовите со слама, чукање и клукање, печење прасе,а има и други убави верувања, изреки, поговорки…

Четири значајни денови во животот на православните се посветени на празнувањето што ни доаѓа од денес и кое започнува со семејната прослава на Божиќ, како прва црвена буква во календарот. На големиот празник Божиќ му претходи голема подготовка олицетворена во четириесетдневниот Божиќен пост.

Важно значење на Бадник, како празник посветен на семејството, е собирањето на сите деца на голема посна трпеза. Освен тоа, интересно е што за вечерата биле приготвени непарен број посни јадења, за кои се верува дека има врска со култот на предците.

Масата порано се спушташе на подот, бидејќи се веруваше дека ќе биде најблиску до душите на покојникот. Затоа вечерата поминала во мир и тишина, а ако некој се скарал морал да се надокнади на Божиќ. Во меѓувреме, некои обичаи се прилагодија на времето и местото во кое живееме, па денес вечерата не се практикува на подот, туку од маса под која, поради таа причина, се става слама.

Менито на Бадник се повторува од година во година и речиси никогаш не се менува. Меѓу јадењата, на трпезата, покрај леб и сол, треба да има и риба пржена на масло, но не на сите им е познато остатокот од празничното мени кое се состои од свежа кисела зелка прелиена со масло, јуфки со ореви, кисели краставички, мед, вино и вообичаено, грав (обично трици).

Секој дел од оваа празнична посна трпеза има своја симболика. Божиќниот колач го симболизира самиот Господ Исус Христос („Јас сум живиот леб што слезе од небото; кој јаде од овој леб ќе живее вечно; и лебот што ќе го дадам Јас за животот на светот“ – Јован 6,51).

Рибата, како и лебот, го претставуваат телото Господово, бидејќи на грчкиот јазик, преку кој нашите предци го примиле христијанството, рибата е ИХТИС, што е збир на иницијали на Исус Христос.

Солта се однесува на божествената сила која го зачувува Божјото дело, како што го зачувува лебот и рибата од мувла и гнили.

Виното ја претставува крвта на Спасителот, со која Тој му дал на Бога откупнина за човечките гревови на Голгота, додека медот ја симболизира сладоста на вечниот живот.

Освен тоа, на масата се става божиќна свеќа и сито или тавче, во кое водителката става четири големи црвени јаболка, пченица, пченка, пари, суви сливи и ореви. Сето ова симболично ја претставува желбата за богатство и добар живот дома.