22. ноември 2024
Centar.mk – Вести, бизнис, забава, спорт…
НАУКА

До Земјата стигна сигнал стар осум милијарди години

Астрономите снимија мистериозни радио бранови на кои им беа потребни осум милијарди години да стигнат до Земјата. Тој е еден од најоддалечените и најмоќните FRB-и со брзи рафали на радио што некогаш биле забележани.

Имено, експлозијата на FRB 20220610A траела помалку од една милисекунда, но во тој дел од моментот ослободила енергија колку што испушта нашето Сонце во текот на 30 години.

Брзите изливи на радио бранови се една од најфасцинантните мистерии во универзумот. Ова се екстремно моќни сигнали, некои ослободуваат повеќе енергија од 500 милиони сонца и траат помалку од око.

Една од најважните карактеристики на FRB е тоа што тие се краткотрајни и непредвидливи. Тие обично се појавуваат ненадејно на некој дел од небото и траат само неколку милисекунди.

Повторувањата на FRB, односно кога нема само еден интервал, туку неколку последователни, се многу ретки и особено го привлекуваат вниманието на астрономите. Некои од повторливите FRB се јавуваат периодично, во редовни интервали, на секои неколку дена или месеци.

„Тоа доаѓа од мало јато галаксии“
Астрономите користејќи серија моќни телескопи во Австралија (ASKAP, Australian Square Kilometer Array Pathfinder) го открија FRB 20220610A и открија од каде потекнува.

– Со помош на ASKAP, можевме прецизно да одредиме од каде потекнува – изјави астрономот Стјуарт Рајдер од Универзитетот Мекквари во Австралија, а пренесува Си-Ен-Ен.

– Потоа го баравме точниот извор, галаксијата, користејќи многу голем телескоп во Чиле. Откривме дека доаѓа од галаксија која е постара и подалечна од кој било друг извор на FRB што сме го набљудувале досега, и дека најверојатно е во рамките на мала група галаксии кои се подложени на процес на спојување, додаде тој.

Мистеријата за потеклото на FRB
Значи, изворот на овој древен FRB е група од две или три галаксии кои сега минуваат низ процес на спојување, интеракција и формирање на нови ѕвезди. Ова откритие е во согласност со хипотезата дека магнетарите или другите високоенергетски објекти формирани по експлозијата на ѕвездите се одговорни за брзите изливи на радио бранови.

Магнетарите се неутронски ѕвезди со исклучително силни магнетни полиња, а неутронските ѕвезди се срушени јадра на масивни ѕвезди кои го достигнале крајот на својот животен век и го исфрлиле најголемиот дел од нивниот материјал во вселената.

– Иако сè уште не знаеме точно што ги предизвикува овие огромни изливи на енергија, ова истражување покажува дека FRB се чест феномен во универзумот и дека можеме да ги користиме за да ја откриеме материјата помеѓу галаксиите и подобро да ја разбереме структурата на универзумот – рече астрофизичарот. Рајан Шенон од Универзитетот во Австралија.

Истражувањето, насловено A Luminous Fast Radio Burst Probing the Universe at Redshift 1, беше објавено во списанието Science.