Македонската православна црква и верниците на 20 јануари го слават Свети Јован Крстител, последниот голем пророк кој не само што го објави, туку и го виде очекуваниот месија. Свети Јован е една од најголемите слави во Македонија, а како и за секоја прослава, домаќинките ширум земјата внимателно ја подготвуваат својата трпеза. А дали трпезата ќе биде мрсна или посна зависи од тоа во кој ден е овој празник, бидејќи годинава се паѓа во петок, трпезата треба да биде посна.
Празникот Свети Јован Крстител е посветен на братучедот на Исус, познат како Јован Претеча. Јован се нарекува Крстител затоа што, според религиозното учење, го крстил Исус Христос, а Претеча затоа што го објавил Христовото доаѓање. Свети Јован е пример за цврста и непоколеблива вера, чесност, храброст и вистинитост. Тоа беше причината за неговото страдање, бидејќи тој јавно зборуваше за неморалот и блудот на царот Ирод, кој живееше во грев со својата снаа Иродијада, мајката на Салома.
Свети Јован се празнува неколку пати во годината: 7 јули – Средината на летото – раѓањето на Свети Јован, 11 септември – Отсекување на главата и 6 октомври, кога се слави зачнувањето на светителот.
Народни обичаи и верувања
Јован бил убиен за време на јудејскиот крал Ирод, кој наредил да му ја отсечат главата на пророкот. Во народот постои обичај дека на Јован се браќа и кумови, бидејќи Јован се смета за модел на карактер и чесност. Верниците, без разлика дали се православни или католици, многу често им го даваат името на Јован на своите деца. Православните христијани го слават празникот на крштевањето на Свети Јован, а католиците обично го слават именденот.
Во народот постои обичај дека на Јован се браќа и кумови, бидејќи Јован се смета за модел на карактер и чесност. Верниците, без разлика дали се православни или католици, многу често им го даваат името на Јован на своите деца. Православните христијани го слават празникот на крштевањето на Свети Јован, а католиците обично го слават именденот. Се проценува дека свети Јован е на третото место меѓу Србите по бројот на оние кои го слават. Најмногу се слават Свети Никола и Свети Архангел Михаил.
Јован Крстител се смета за светец-заштитник на пејачите, музичарите, кројачите, кожарите, крзнарите, волнените, траперите, гостилничарите, ножџиите, брусниците, затворениците, осудените на смрт, одгледувачите на птици, епилептичарите, крштевките, Малта, Јордан и голем број на градовите низ светот. Тој беше со таква морална чистота што повеќе можеше да се нарече ангел, како што го нарекува Светото писмо, отколку смртник.
Раката на Свети Јован
За раката на свети Јован се вели дека секоја година на тој ден светителот архиепископ му ја подарувал на народот. Некогаш таа рака изгледаше испружена, а некогаш беше стегната. Во првиот случај значеше плодна и изобилна година, а во вториот неплодна и гладна.
На полноќ, кога започнува денот на Свети Јован, се избира едно јајце и се пушта во сад со вода: ако потоне, тоа значи дека се ближи судниот ден. Ова е само дел од народното верување во моќта на зародишот на животот и неговата духовна поврзаност со Бога, Христос и Свети Јован.
Нашите предци верувале дека на денот на Свети Јован со помош на овој светител се случуваат разни чуда, па оттаму потекнуваат многу народни обичаи. На празникот свети Јован, верниците, колку што можат да го почитуваат, не земаат нож во раце, во знак на сеќавање на страдањата на Свети Јован. На децата на овој ден не им се дава ништо што е црвено, а исто така не јадат и пијат ништо што е црвено, бидејќи бојата ја симболизира невино пролеаната крв на светителот.
