Макеоднската православна црква и нејзините верници денеска го слават празникот посветен на раѓањето на Свети Јован Претеча и Крстител – Иванден.
Свети Јован Крстител е роден шест месеци пред да биде објавено чудесното зачнување на Дева Марија. Архангелот најпрво му го објавил на Захарија чудесното зачнување на бездетната старица, неговата сопруга.
Првосвештеникот Захарија во ерусалимскиот храм не им поверувал веднаш на зборовите на Божјиот гласник и поради тоа јазикот му бил врзан од незадоволство и останал нем до осмиот ден по раѓањето на Јован.
На тој ден се собраа роднините на Захарија да му дадат име на детето. Кога го прашале таткото кое име би сакал да му го даде на синот, тој, неми, на таблата напишал: Јован. Токму во тој момент му го отсекле јазикот и почнал да зборува.
Веста за чудото што се случило се проширила до царот Ирод кој потоа им наредил на своите војници да го убијат бебето Јован.
Бидејќи војниците не можеле да го најдат детето, отишле во храмот и таму го нашле Захариј и го убиле, истурајќи ја неговата крв која била скаменети на храмските плочи како сведок на тоа убиство.
По тој настан мајката и Јован се сокриле во една пештера среде пустина, но мајката набрзо умрела од старост и бебето Јован останало сам во пустината да го чуваат Бог и Ангелите.
Тој беше наречен Претеча, затоа што ги подготвуваше луѓето за доаѓањето на Христос Спасителот.
Како и многу христијани кои умреле на Господовиот пат, и свети Јован бил убиен во времето на царот Ирод.
Во црковниот календар денешниот празник е означен со црвена буква, што значи дека спаѓа во листата на заповедни празници.
Кај нашиот народ има многу верувања кои се поврзани со Ивањдан. Повеќето имаат магична цел во себе. Се верува дека ноќта пред средината на летото има невообичаено силна моќ, особено лековита моќ, која исчезнува со првите зраци на изгрејсонцето. Но, сета дадена сила не исчезнува веднаш, останува во текот на целиот ден, најмногу до пладне.
Првиот и последниот залак појадок треба да се јаде и да се чува до вечерта, а потоа да се стави под перница заедно со огледало и малку дрвен чипс за да се појави лицето на судијата во сон, тоа е друго верување.
Десната рака на Јован Крстител, со која го крстил Господа, се чува како најголема реликвија во Цетинскиот манастир.
Средината на летото може да се нарече и празник на девојките бидејќи цела низа ритуали им се доверени на девојките. Во многу наши краишта, ноќта пред Ивандан, девојките палат огнови на Ивандан, берат цвеќиња и билки, пеат и плетат венци.
За празникот на летото се плетеат венци од летни цвеќиња за да ги потсетат младенците да размислуваат за свадбата. Девојките ставија црвена роза во венците. Се смета дека Денот на летото е толку голем празник што сонцето трипати застанува на тој ден.
Средината на летото може да се нарече и празник на девојките бидејќи цела низа ритуали им се доверени на девојките. Во многу од нашите краишта, ноќта пред летниот период, девојките палат летни огнови, берат цвеќиња и тревки, пеат и плетат венци. Девојките од Гружа вечерта палеле жив оган или оган, а цела ноќ играле и пееле со венци од цвеќе Ивандање.
Верување дека на летниот ден низ венци од виткан кантарион поминуваат и жените кои немаат деца.
Потоа се капат во реката, така што водата ги измие магијата, лошата среќа или болеста. Ако жената имала неколку последователни спонтани абортуси, на денот на Свети Јован ги посетува луѓето по име Стан или Станка. Ако ги има повеќе, тие ја обиколуваат секоја куќа, земаат трева од венците и си прават венец. Со него на глава се капат во реката и веруваат дека следната бременост ќе им биде успешна.
За која прилика и да се направени, кантарионовите венци се закачуваат следниот ден над или десно од влезната врата. Се верува дека ќе го заштити домот од несреќи во текот на следната година…
