25. ноември 2024
Centar.mk – Вести, бизнис, забава, спорт…
МАКЕДОНИЈА

Утре е МИТРОВДЕН – Еве како правилно да прославува и дали житото е задолжително за секој светец

Македонската православна црква утре го празнува празникот Свети Димитриј Солунски, меѓу народот познат како Митровден, во спомен на маченичката смрт и смрт на овој светител. Верувањето вели да се остане дома.

Митровдан е голем празник, а се верува дека му помага на секој што ќе се повика на неговото име. Според народните преданија и житијата на светителите, гробот на Димитрија мирисал на босилек и смирна, поради што светителот бил наречен Мироточиви.

Многумина се во недоумица кога се работи за некои работи поврзани со празнувањето на крштевката, како и дали житото треба да се служи при секое празнување на крштевањето или само за оние светци кои биле живи.

Во другите православни народи тие го слават именден или роденден, а ние ја славиме нашата слава. Всушност, именденот и роденденот се и прослава, но не за поединец, туку за целото семејство, целото племе. Духовен роденден, кога нашите предци станале христијани, влегле во Црквата Божја и така духовно се родиле. И именден, затоа што оттогаш се нарекуваа христијани и се христијани до денес.

Основните карактеристики на крштевната слава ги утврдил Свети Сава во 13 век: словенскиот колач и вино, словенското жито и словенската свеќа. Оттогаш, славата на крштевањето се пренесува од татко на син. Во семејствата без машки наследник, славата би ја презел зетот, кој преку бракот доаѓа до миразот. За време на животот на свекорот и свекрвата, Домазет ја славел нивната крштеничка слава, а на денот на неговата слава само темјан, т.е. донесе свеќа, торта и жито во црквата, но не покани гости.

Празничната гозба не се практикува во првата година по смртта на член на домаќинството, додека семејството е во жалост. Но, славата не запира. Во црквата се сече колач и се кадилат, а само за членовите на семејството се организира свечен ручек со запалена свеќа.

Црквата учи дека нема ниту масни ниту посни празници, туку посни денови (среда и петок) и повеќенеделни пости пред Божиќ и Велигден, како и во пресрет на Денот на душата и Успение на Пресвета Богородица. .

Затоа, ако прославата „падне“ на постен ден, и трпезата за славење треба да биде брза. На крајот на краиштата, сржта на прославата не е храна и пијалок, туку молитва до светителот – заштитникот на семејството, свеќа, лулка, црвено вино и празнична торта.

Една од заблудите е дека житото не се подготвува за „живите“ светци: Аранѓеловден и Илиндан, бидејќи пред Бога нема мртви. Се верува дека оваа погрешна практика е поврзана со култот на мртвите, бидејќи погребната клада се подготвува и за предците.

Во двата случаи, житото симболизира жртва на Бога, православието и христијанското верување во општо воскресение. И затоа на денот на празнувањето всушност му се принесува лулката на Бога во името на светецот кој се празнува на тој ден. Без разлика дали тој светител не поминал низ биолошка смрт, како на пр Архангел Михаил и Свети Илија, или живеел, па умрел.