„Слична траекторија треба да се изоди и во билатералните прашања со Бугарија, дел од кои се услов во преговарачката рамка на ЕУ за членство на Северна Македонија. Уставните измени не го нарушуваат идентитетот ниту јазикот на Македонците, и треба да се прифатат за да можеме да чекориме побрзо во евроинтеграциите“, вели за „Фронтлајн“, Петрит Сарачини од Институт за медиуми и Аналитика (ИМА), зборувајќи за политичките случувања во земјава во однос на спорот со Бугарија и уставните измени.
– Билатералните прашања во односите меѓу државите се често поврзани со историјата, и имаат емотивен набој. Во нашиот случај, овие прашања станаа и услови за остварување на нашите евроатлантски интеграции. Првото од нив, спорот за името на државата, беше решено со компромис по кој земјата стана членка на НАТО, а со кој не беше нарушен идентитетот на македонскиот народ, беше признаен македонскиот јазик, но беше јасно омеѓена и одвоена античката историја од историјата на земјата, изјави Сарачини.
Според него, уставните измени не го нарушуваат идентитетот ниту јазикот на Македонците, и треба да се прифатат за да можеме да чекориме побрзо во евроинтеграциите.
– Секако, тој пат ќе зависи многу и од брзината со која државата ќе ги спроведе бараните реформи и усогласување со европската легислатива. Што побргу исчекориме кон таа иднина, толку побргу минатото и историјата ќе стануваат помалку релевантни во политичките случувања и во билатералните односи, подвлекува тој.
Од друга страна политичкиот аналитичар и публицист Џабир Дерала смета дека антизападните структури во Северна Македонија исклучително вешто ги користат сите алатки на ултрадесничарскиот популизам и пропаганда. Тие, додава тој, се добри ученици кои ги преземаат методологиите на илибералните и милитантните центри на моќта во регионот и во светот, за да ги постигнат своите цели.
– Во тој контекст, злоупотребата и манипулациите со историските прашања, се меѓу најуспешните алатки со кои се користат антизападните политички, медиумски и бизнис структури во земјата и инсталациите кои работат под диктат на Москва. Тие си поигруваат со емоциите на луѓето на тој начин што креираат наративи кои се потпираат на факти, полувистини и целосни лаги од минатото. Со тие наративи, без оглед на тоа дали се темелат на факти или невистини, се манипулира јавноста. Кога ќе проработат емоциите, луѓето стануваат слепи за фактите, за контекстот и за интересите на државата, нагласува Дерала.
Тој потенцира дека кога ќе го погледнете начинот на кој функционира антизападната пропаганда, ќе се забележи дека историјата се злоупотребува за да се манипулира со емоциите на луѓето.
– Реформските процеси се забавени или сопрени, а некои од нив не се ни започнати. Блокадите од опозицијата и пропагандните операции на домашни и странски центри на моќта, не се единствената причина поради тоа, туку во прашање се и капацитетите на институциите, корупцијата во правосудството и пошироко, како и отсуството на вредности во политичката култура, рече Дерала.
Сите права предвидени со Законот за заштита на правата на заедниците со евентулано внесување на Бугарите во Уставот освен тие ќе ги добијат и Хрватите, Црногорците, Словенците, Евреите и Египќаните кои живеат во Северна Македонија. Македонскиот Устав како највисок правен акт на државата е донесен на 17 ноември 1991 година и досега има претрпено 8 измени со 36 амандмани.
